Dat bevallen pijn doet weet iedere vrouw. Maar elke bevalling is anders en iedere vrouw gaat anders met de pijn om. Tijdens de bevalling maakt het lichaam endorfine aan, dit is een stof die de pijn onderdrukt want het heeft dezelfde eigenschappen als een pijnstiller.

Tips om met de pijn om te gaan:

• Zoek afleiding. Ga zo lang mogelijk door met waar je mee bezig bent.
• Probeer verschillende houdingen uit. Zoek een houding waarin je je zo goed mogelijk kunt ontspannen.
• Zorg ervoor dat je het lekker warm hebt, warmte helpt namelijk om te ontspannen.
• Concentreer je op je ademhaling, hierdoor ben je minder gericht op de pijn.
• Sommige vrouwen vinden het prettig als de onderrug gemasseerd wordt tijdens een wee, het leidt af van de pijn.
• Geboorte-TENS. Dit is een apparaatje waarmee je jezelf kleine stroomstootjes toedient door middel van elektrodes die op je rug geplakt zitten. Het neemt de pijn niet helemaal weg maar vermindert dit bij sommige vrouwen wel. Het heeft geen schadelijke gevolgen voor jou of je kindje.

Je kunt ook medicatie tegen de pijn krijgen. Hiervoor moet je altijd naar het ziekenhuis en wordt de zorg overgenomen door de gynaecoloog. De reden hiervoor is dat je hartslag, bloeddruk en ademhaling moeten worden gecontroleerd. Daarnaast wordt de conditie van de baby bewaakt door middel van een hartfilmpje (cardiotocogram, CTG). De apparatuur daarvoor is alleen in het ziekenhuis beschikbaar. Voordat de pijnstilling wordt gegeven moet er eerst een CTG registratie van ongeveer 30 minuten gemaakt worden om de conditie van het kindje vooraf te bekijken. De volgende mogelijkheden van pijnstilling worden in Nederland toegepast:

Ruggenprik (epiduraal)

Een ruggenprik is een injectie in je onderrug met een combinatie van pijnstillende medicijnen. Bij deze pijnbehandeling heb je geen pijn meer in je onderlichaam. De anesthesioloog brengt onder plaatselijke verdoving onder in je rug een naald aan. Via de naald word een dun soepel slangetje in je rug gebracht, de naald gaat er weer uit en het slangetje blijft zitten. Door dit slangetje krijg je tijdens de hele bevalling pijnstillende middelen toegediend. Binnen 15 minuten voel je geen pijn meer.

De voordelen van een ruggenprik:

• 95% van de vrouwen voelt helemaal geen pijn meer.
• Voor zover bekend heeft een ruggenprik geen nadelige gevolgen voor het kind of voor het geven van borstvoeding.
• Je wordt niet slaperig of suf van een ruggenprik en maakt de bevalling dus helemaal mee.

De nadelen van een ruggenprik:

• Heel soms werkt een ruggenprik maar aan één kant.
• Bij 5% van de vrouwen wordt de pijn niet of nauwelijks minder.
• De bevalling kan langer duren, voornamelijk het persen. Daardoor heb je meer kans op een bevalling met een vacuümpomp (een vaginale kunstverlossing) en knip.
• Door de ruggenprik kunnen de weeën afzwakken, daarom zijn vaker weeënstimulerende middelen nodig via een infuus.
• Je mag je bed niet uit omdat je minder gevoel in je benen hebt.
• Er wordt een infuus ingebracht voor het toedienen van vocht om te voorkomen dat je een te lage bloeddruk krijgt.
• Meestal krijg je een blaaskatheter omdat je door de verdoving niet goed voelt dat je moet plassen. Hierdoor heb je een verhoogde kans op een urineweginfectie.
• Je lichaamstemperatuur kan stijgen door een ruggenprik. Het is dan lastig om te bepalen of dat door de  ruggenprik komt of dat het om koorts gaat door een infectie. Soms krijg je voor de zekerheid antibiotica. Er is een kans dat je kindje na onderzoek door de kinderarts word opgenomen op de kinderafdeling en ook wordt behandeld met antibiotica.
• Je kunt jeuk krijgen. Deze kan goed behandeld worden door de samenstelling van de medicijnen aan te passen.
• Soms hoofdpijn/rugpijn na de bevalling.

Injecties met pethidine

Pethidine wordt toegediend via een injectie in je bil of bovenbeen. Pethidine lijkt op morfine en het werkt binnen een half uur. Anders dan bij een ruggenprik neemt de pethidine de pijn niet helemaal weg maar alleen de scherpe kantjes. Volgens veel vrouwen verdooft het wel de ergste pijn. Pethidine werkt 2 tot 4 uur. Vanwege de bijwerkingen voor je kind wordt pethidine niet meer gegeven aan het eind van een ontsluiting.

Voordelen van pethidine

• Pethidine kan op elk tijdstip worden gegeven.
• Ongeveer 50% van de vrouwen is tevreden over het pijnstillend effect.
• Je kunt slaperig worden van pethidine of zelfs in slaap vallen.
• Pethidine kan soms verlichting geven als je moet wachten op een ruggenprik.

Nadelen van pethidine

• Pethidine werkt niet zo snel, pas binnen een half uur wordt de ergste pijn minder.
• Ongeveer 25-50% van de vrouwen vindt dat de pijn vermindert.
• Je kunt misselijk, suf en slaperig worden. Het kan zijn dat je daardoor de geboorte minder bewust meemaakt.
• Je mag niet rondlopen omdat je sneller valt als je slaperig bent.
• Vaak continue CTG registratie.
• Ook je kindje kan suf worden van pethidine. Daardoor kan het meer moeite met ademhalen hebben na de geboorte, vooral als de pethidine nog vrij kort voor de geboorte is gegeven. Soms hebben baby’s een  injectie nodig om weer goed te kunnen ademhalen.

 

Pompje met remifentanil

Remifentanil is een morfineachtige stof die wordt toegediend via een infuus dat vastzit aan een pompje. Je krijgt continue een hoeveelheid remifentanil toegediend. Via een drukknop kan je deze hoeveelheid remifentanil verhogen met een extra bolus. Het pompje is zo afgesteld dat je jezelf nooit teveel kunt geven.

Voordelen van remifentanil

• Remifentanil werkt al na 1 minuut
• Remifentanil verdooft de pijn beter dan pethidine, maar minder goed dan een ruggenprik.

Nadelen van remifentanil

• Remifentanil kan van invloed zijn op je ademhaling en op de hoeveelheid zuurstof in je bloed. Daarom  krijg je een hoesje om je vinger zodat je zuurstofconcentratie in het bloed en hartslag continue gemeten worden.
• Er wordt een infuus ingebracht.
• Er is bij remifentanil een kleine kans op ademstilstand bij de moeder. Daarom moet jij en je kindje bij gebruik van dit middel continue zorgvuldig in de gaten worden gehouden.
• Je mag niet meer rondlopen.
• Remifentanil is nog niet in alle ziekenhuizen beschikbaar. Eerst wil men nog meer gegevens hebben over het middel en over de mogelijke bijwerkingen.